مقایسه اثر نانوکودها و کود شیمیایی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی Lavandula stricta Del. باززایی شده از بذر و کشت بافت

اسطوخودوس راست (Lavandula stricta Del.) از گیاهان دارویی اسانس‌دار و بومی ایران می‌باشد که به‌صورت سنتی در درمان درد مفاصل، دل‌پیچه و زکام کاربرد دارد. در سیستم‌های کشاورزی متداول استفاده از کودهای مختلف و تلفیق آنها، برای بدست آوردن بیشترین عملکرد گیاه و کیفیت مواد مؤثره است. به همین ‌منظور، برای مقایسه اثرات نانوکودها و کود شیمیایی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اسطوخودوس باززایی‌شده از بذر و کشت بافت، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل دو نوع تیمار که عبارتند از نوع گیاه با روش‌های باززایی متفاوت (بذری و کشت بافتی) و انواع مختلف کود (شاهد، کود شیمیایی NPK (20-20-20) در غلظت‌های 10 و 20 کیلوگرم در هکتار و کود نانو NPK (1-1-1) در غلظت‌های 10 و 20 کیلوگرم در هکتار) بودند. در زمان شروع گلدهی، شاخص‌های رشدی و خصوصیات مورفولوژیکی و در زمان گلدهی کامل برخی خصوصیات بیوشیمیایی گیاه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تیمار کودی اثر معنی‌داری روی تمامی صفات اندازه‌گیری شده بجز سطح برگ، ارتفاع بوته، فاصله میان‌گره، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن هزاردانه و فنل کل در سطح احتمال 1% داشت. تفاوت در نوع نمونه کشت شدهنیز سبب بروز اختلاف در ویژگی‌های فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی بجز صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی، وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن هزاردانه شد. همچنین از اثر متقابل تیمارکودی و نوع کشت، روی تمامی خصوصیات اندازه‌گیری شده بجز ارتفاع بوته، وزن تر اندام هوایی و وزن هزاردانه اثر معنی‌داری مشاهده شد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد کود نانو NPK روی گیاهان حاصل از کشت بافت منجر به بهبود عملکرد و بازده محصول در این تحقیق گردید.